Prokrastynacja jest uznawana za zachowanie niepożądane, choć bywa, że całkiem przyjemne, zupełnie jak nastawienie powtarzającej się drzemki w budziku. Pytanie czy potrafimy (i czy chcemy) sobie z tym radzić?

Zwlekanie może stanowić strategię działania odpowiednią dla osób potrzebujących silnego pobudzenia i stymulacji, aby przeprowadzić i zakończyć działanie z sukesem. Jest tak w przypadku tych osób, które sprawniej i efektywniej działają pod presją czasu, w obliczu odczuwanego wyższego poziomu stresu. Prokrastynację należy zatem postrzegać w wymiarze indywidualnym i być może niejednoznacznie negatywnym.

Przyczyny prokrastynacji

• strach przed porażką (w pewnym stopniu związany z syndromem oszusta);
• obawa przed sukcesem i jego konsekwencjami, np. dużą liczbą kolejnych zadań;
• perfekcjonizm, który sprawia, że chcę wykonać coś idealnie, a teraz nie mam aż tyle czasu;
• problemy z koncentracją;
• konieczność kontaktu z innymi, gdy zadanie może wymuszać konieczność kontaktu z innymi osobami, z którymi nie chcemy się widzieć;
• wychowanie – gdy oczekiwano od nas najwyższych ocen, perfekcji, stawiano nam bardzo wysoko porzeczkę oczekiwań;

Przeciwdziałanie nadmiernemu zwlekaniu – co robić? 

• Przy świadkach ogłoś swoje postanowienie – złożenie publicznej obietnicy, przedstawienie własnego planu sprzyja mobilizacji do działania;
• Staraj się eliminować czynniki, jeśli wiesz, że mogą Cię rozproszyć, odciągnąć od pracy;
• Podziel cel na mniejsze etapy. Niekiedy cel jest odległy, wydaje się przytłaczający, czasem wydaje się nam, że nas przerasta. Wyznaczanie mniejszych celów pozwala na lepszą koncentrację, łatwiej o mobilizację do działania (jedz tego „słonia”, czyli wielkie zadanie, po kawałku);
• Skracaj terminy – wyznaczaj sobie krótsze terminy, by podnosić motywację do działania. Zapewne znasz Prawo Parkinsona, które mówi: „Praca rozszerza się tak, aby wypełnić czas dostępny na jej ukończenie”;
• Zarządzaj ryzykiem. Prawo Hofstadtera mówi: „Zadanie zawsze zajmuje więcej czasu, niż zaplanowałeś”. To wynika z nieprzewidzianych sytuacji, ryzyk, dodatkowych spotkań. Dlatego skracaj termin, by mieć „bufor” czasu na nieprzewidziane sytuacje.
• Zbuduj nawyki – np. stała pora pracy nad określonym zadaniem, systematyczne uzupełnianie danych itp.
• Eliminuj rozpraszacze;
• Nagradzaj się;
• Nie bierz na siebie zbyt dużo;
• Wybaczaj sobie błędy.

Prokrastynacja staje się problemem, gdy zaczyna wpływać na nasze zdrowie, np.:

• Ciągle męczy nas myśl o nieukończonym zadaniu;
• Rośnie stres;
• Nie możemy zasnąć, zaczynamy cierpieć na bezsenność;
• Stres z nią związany może mieć związek z nadciśnieniem tętniczym i chorobami serca.

Jak to wygląda u Ciebie? Jak oceniasz swoja skuteczność? I jak radzisz sobie z chęcią odkładania wykonywania zadań na później?