Kiedy badam potrzeby szkoleniowe wśród zespołów, z którymi pracuję, bardzo często słyszę o potrzebie rozwoju takich kompetencji jak: komunikacja, współpraca i asertywność. Dlatego w ostatnim czasie jako trener, mierzę się z tymi zagadnieniami stosunkowo często, a rozmowy, które prowadzę, pokazują mi, jak dużym wyzwaniem bywa bycie asertywnym, zwłaszcza w środowisku pracy.
„Na całym świecie nie ma nic równie trudnego do zdobycia i równie łatwego do stracenia jak zaufanie” – H. Murakami
Dla skutecznego funkcjonowania, budowania relacji oraz pewności siebie i wiary w swoje możliwości potrzebujemy zaufania. Zaufania do osób, które nas otaczają, które z nami mieszkają, pracują, z którymi się spotykamy, a także poczucia, że oni ufają nam. Zaufanie to wartość, która gruntuje nas w życiu, w relacjach, w zadaniach, w obowiązkach i w pasjach.
Empatia – określenie wprowadzone w 1897 roku przez Edwarda B. Titchenera na oznaczenie zdolności wczuwania się, porozumienia z drugim człowiekiem na poziomie emocji. Jest zdolnością bardzo pożądaną we współczesnym świecie, w czasie wszechobecnej obojętności, egotyzmu i braku wrażliwości. Empatia jest zdolnością rozpoznawania i współodczuwania stanów psychicznych innych osób. Definiowana bywa również jako zdolność do stawiania siebie w sytuacjach innych ludzi i uwzględniania tego stanu w relacjach z innymi.
Hans-G. Gadamer powiedział: „W każdej rozmowie panuje duch dobry lub zły, duch zatwardziałości lub duch otwarcia się ku sobie i płynnej wymiany między JA i TY”. Umiejętność komunikowania się z innymi coraz częściej uznawana jest za kluczową kompetencję przyszłości. Postulowane jest, by tej umiejętności uczyć w szkole w ramach osobnego przedmiotu – lekcji z zakresu komunikacji interpersonalnej. Bo choć uczeni byliśmy w szkole zasad gramatyki, składni, rozwijaliśmy słownictwo – to dość rzadko udawało się nam wchodzić w autentyczny dialog. Rzadko mogliśmy też mieć poczucie, że zostaliśmy wysłuchani.
Słowami można zadać ciosy nie mniej bolesne od tych zadanych pięścią, a często pozostawiające rany o wiele trudniej się gojące i równie długo pozostające w pamięci. Wokół nas rośnie agresja, zwłaszcza ta słowna. Hejt staje się wszechobecny, pleni się jak chwast i niszczy relacje, ludzi, życia. Co się z nami dzieje? Co się dzieje z ludźmi, którzy bez oporu stosują przemoc werbalną, nie dbają o konsekwencje swoich słów i za nic mają ludzkie uczucia, zdrowie?
Mamy dość skomplikowane czasy. Z jednej strony obserwujemy prymat jednostki, postulujemy indywidualizację, eksponujemy JA, dążymy do realizacji własnych celów (często bez oglądania się na innych), „wyścig szczurów”. Z drugiej strony zaś coraz bardziej ujawnia się potrzeba przynależności do grupy, chęć budowania wspólnoty dającej wsparcie i poczucie bezpieczeństwa.
Często zastanawiamy się nad tym, jak wychowywać młode pokolenie, jak „docierać” do młodych i w jaki sposób budować z nimi porozumienie, by wzmacniało to nasze więzi, wzajemne zaufanie i obustronny szacunek. Continue reading „W drodze do porozumienia – wprowadzenie do umowy z dzieckiem”
Nauczyciele – dobrze wykształceni, stale podnoszący swoje kwalifikacje, doskonalący się zawodowo – to grupa społeczna, która ma wszelkie kompetencje ku temu, by stać się liderami w swoich środowiskach. Współczesna szkoła pilnie potrzebuje liderów, którzy będą impulsem dla rozwoju uczniów, innych nauczycieli, wsparciem dla rodziny i dla środowiska lokalnego – ale to wcale nie jest takie proste! I niestety nie wszystkim się uda. Continue reading „Szkoła potrzebuje liderów”
Rzeczywistość edukacyjna to stały pośpiech, rosnące wymagania wobec uczniów i nauczycieli, ujednolicone działania dydaktyczne, nazbyt jednostronna komunikacja, w której nadawcą i moderatorem jest nauczyciel. Obserwujemy ciągłe zderzanie się światów nauczycieli, uczniów i rodziców, rosnące poczucie niezrozumienia i braku zaufania.