„Na całym świecie nie ma nic równie trudnego do zdobycia i równie łatwego do stracenia jak zaufanie” – H. Murakami
Dla skutecznego funkcjonowania, budowania relacji oraz pewności siebie i wiary w swoje możliwości potrzebujemy zaufania. Zaufania do osób, które nas otaczają, które z nami mieszkają, pracują, z którymi się spotykamy, a także poczucia, że oni ufają nam. Zaufanie to wartość, która gruntuje nas w życiu, w relacjach, w zadaniach, w obowiązkach i w pasjach.
W naszym życiu spotykamy wielu ludzi, bardzo różnych. Niektórzy budzą natychmiast naszą sympatię, inni nie. Jedni kierują się podobnymi do naszych wartościami, a inni za busolę swego życia wybierają wartości, które dla nas mogą być nie do zaakceptowania. Niektórzy z poznanych ludzi z podobnym do naszego zaangażowaniem podchodzą do swoich obowiązków, inni wykazują się stosunkiem, określmy to – swobodnym itd. Wszystko to sprawia, że budowanie wzajemnych relacji nie jest łatwe i często wymaga od nas cierpliwości, zrozumienia, wrażliwości i empatii.
Nie od dziś wiemy, że polska edukacja potrzebuje zmiany. Nie będę pastwiła się nad naszym systemem, bo już nie raz pisałam krytyczne teksty także naukowe. Ale muszę i chcę jak mantrę powtarzać, że kluczem do zmiany jest postawienie akcentu na relacje międzyludzkie – w różnych relacjach: nauczyciele – dzieci, między dziećmi, rodzice nauczyciele, dyrektor – nauczyciele czy rodzice itp.
Dla harmonijnego rozwoju człowiek potrzebuje funkcjonować w sprzyjającym środowisku, w warunkach, które w optymalny sposób pomagają mu zaspokajać życiowo istotne potrzeby.
Paulo Coelho napisał: „Świat zmienia się pod wpływem twojego przykładu, nie opinii”. W sposób szczególny słowa te odnoszą się do nauczycieli i ich relacji z uczniami. Im młodsi uczniowie tym prezentowany przykład istotniejszy i wywierający większy wpływ na życie młodego człowieka. Z okazji rozpoczętego nowego roku szkolnego zachęcam nauczycieli do podjęcia trzech wyzwań:
Dziś krótko, dość gorzko. 22 lipca przypada rocznica urodzin Janusza Korczaka, wielkiego człowieka, pedagoga, który jak mało kto potrafił urzeczywistniać ideę szacunku w relacjach z dziećmi. Uczył szacunku – szanując, dialogu – rozmawiając, wrażliwości – będąc uważnym i skoncentrowanym na innych. Dziś tak bardzo aktualnie brzmi przesłanie jego filozofii, które przybliżył w swoich pracach, między innymi w wydanej pod znamiennym tytułem „Prawo dziecka do szacunku”. Popatrzmy jednak na nie szerzej i powiedzmy – Prawo człowieka do szacunku, bo przecież sam Janusz Korczak była zdania – „Nie ma dzieci – są ludzie…”.
Często zastanawiamy się nad tym, jak wychowywać młode pokolenie, jak „docierać” do młodych i w jaki sposób budować z nimi porozumienie, by wzmacniało to nasze więzi, wzajemne zaufanie i obustronny szacunek. Continue reading „W drodze do porozumienia – wprowadzenie do umowy z dzieckiem”
W dobie rywalizacji i „wyścigu szczurów” priorytetem współczesnych czasów, jako swoiste antidotum na rosnącą presję i rozbudowane wymagania, powinna stać się edukacja skoncentrowana na uczeniu współpracy, budowaniu więzi, podmiotowej komunikacji, w której uczymy się wyrażać swoje zdanie, ale też słuchać zdania innych. Tych cennych umiejętności możemy i powinniśmy uczyć się już w dzieciństwie, powstaje jednak pytanie, czy w sformalizowanej edukacji jest przestrzeń ku temu i czy przedmiotowo narzucane wzorce i schematy działania dają ku temu sposobność?
Continue reading „Kilka słów o partycypacji dzieci w procesie edukacji”