Nauczyciele – dobrze wykształceni, stale podnoszący swoje kwalifikacje, doskonalący się zawodowo – to grupa społeczna, która ma wszelkie kompetencje ku temu, by stać się liderami w swoich środowiskach. Współczesna szkoła pilnie potrzebuje liderów, którzy będą impulsem dla rozwoju uczniów, innych nauczycieli, wsparciem dla rodziny i dla środowiska lokalnego – ale to wcale nie jest takie proste! I niestety nie wszystkim się uda.

Liderzy potrzebni od zaraz! Ale kim właściwie jest lider? To osoba, za którą chcą podążać inni, która jest inspiracją, wzorem, autorytetem, który pociąga innych swoimi cechami, postawą, kompetencjami. Stawanie się liderem wymaga czasu – na co wskazywał J.C. Maxwell w swojej książce „21 cech skutecznego lidera. Jak stać się osobą, za która pójdą inni” (Warszawa 2014, Wyd. Studio EMKA). Według Autora przywódcą stajesz się dzień po dniu,  nie w jeden dzień. Nabywasz doświadczenie, rozwijasz się, opanowujesz kolejne kompetencje. Polskie szkoły pełne są doświadczonych nauczycieli, ale czy są wśród nich liderzy?

John C. Maxwell wskazuje cechy, które charakteryzują skutecznych liderów:

• charakter
• charyzma
• zaangażowanie
• dobra komunikacja
• kompetencja
• odwaga
• przenikliwość
• koncentracja
• hojność
• inicjatywa
• umiejętność słuchania
• pasja
• pozytywne nastawienie
• rozwiązywanie problemów
• dobre relacje z innymi
• odpowiedzialność
• pewność siebie
• samodyscyplina
• służba dla innych
• pragnienie rozwoju
• wizja

Pytanie do nauczycieli – Ile z lidera macie w sobie? Zapewne różnie to wygląda. Warto jednak zastanowić się, które obszary wymagają pracy i rozwoju – jeśli oczywiście chcemy stawać się liderami w swoim środowisku. Analizując tę listę można wpaść w pułapkę samozadowolenia, gdy zbyt mało krytycznie ocenimy siebie. Do listy tej dodałabym też POKORĘ, która być może pozwoli na większy obiektywizm i bardziej realną ocenę. Nigdy nie jest tak dobrze, by nie mogło być lepiej, nie jesteśmy tak doskonali, byśmy nie mogli rozwijać swojego potencjału. Refleksja, sumienna samoocena i realna ocena własnych możliwości to klucz do drzwi prowadzących nas w kierunku mistrzostwa, ku byciu liderem. Proste? Nie sądzę! Gdyby tak było, mielibyśmy wokół nas liderów, autorytety, mistrzów. Tymczasem mamy pytanie: Co sprawia, że tak niewielu mamy liderów wśród nauczycieli? Co ich blokuje? Dlaczego tak rzadko postrzegani są jako liderzy? Przyczyny są bardzo różne, wymienię tu kilka z nich:

• nawyki – przyzwyczajeni jesteśmy do przywódczej roli nauczyciela, opartej na poczuciu władzy i kontroli;
• błędne przekonania – wielu nauczycieli wierzy, że oni wiedzą najlepiej, jak należy nauczać, czego uczyć, co uczniowie muszą wiedzieć i jak mają do tego dojść;
• opór przed zmianą – boimy się wyjść ze strefy komfortu, nie czujemy się bezpiecznie, gdy konieczne staje się uczenie siebie na nowo;
• brak pewnych cech, kompetencji (patrz powyższa lista) – które pozwoliłyby nauczycielom funkcjonować jako liderzy w ich środowiskach;
• czasem brak świadomości, że nauczyciel może funkcjonować inaczej, że może położyć akcent na inne elementy zawodowego funkcjonowania, że obok obowiązków związanych z przekazywaniem wiedzy (co oczywiście jest bardzo ważne), szalenie istotne są relacje, dobra komunikacja, pragnienie rozwoju (także osobistego), a przede wszystkim – wizja – do czego dążę, co jest dla mnie kluczowe!

Mam jednak bardzo dobrą wiadomość – TO WSZYSTKO MOŻNA ZMIENIĆ!!! Każdy z nauczycieli może stać się liderem, gdy zechce zmienić pewne nawyki, zweryfikuje niektóre przekonania, pokona opór przed zmianą oraz postawi na własny rozwój (nie tylko metodyczny czy merytoryczny – ale także osobisty), będzie to możliwe, gdy zrozumie i uwierzy, że może pracować i funkcjonować jako lider, jako inspirator, jako mistrz!

Drogi Nauczycielu zobacz w sobie LIDERA! Uwierz w siebie! Działaj! Powodzenia!

Ps. Czy macie w swoim środowisku liderów? Podzielcie się  proszę w komentarzach.